برای فراگیری هر چیزی باید با مفهوم آن آشنا باشیم. برای آشنایی با آموزش برنامه نویسی بلاکچین نیز ابتدا باید بدانیم که بلاکچین چیست. بلاکچین یا زنجیره‌ای از بلوک‌ها، سیستمی برای ثبت و نگه داری داده های جمع آوری شده است. اولین بار شخصی که خود را ساتوشی ناکاموتو نامیده بود و همچنان هویت اصلی او مشخص نشده است، در سال 2008 توانست اولین بلاکچین را مفهوم سازی و پیاده کند. دلیل نام‌گذاری بلاکچین این است که اطلاعات دیجیتالی یا همان بلوک‌ها را در یک پایگاه داده همگانی یا چین ذخیره می‌کند. این زنجیره بلوکی مثل یک پایگاه داده توزیع شده است.  بلاکچین کاربردهای زیادی در زندگی امروزه دارد. این تکنولوژی برای اولین بار با بیت‌کوین شناخته شد چون برای اولین بار برای رمزنگاری و امنیت این ارز دیجیتال مورد استفاده قرار گرفت. اگر تمایل دارید با بلاکچین و برنامه نویسی بلاکچین آشنا شوید این مقاله مناسب شماست. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید.

تاریخچه بلاکچین

بلاکچین همانطور که ذکر شد زنجیره‌ای از بلوک‌های متصل به هم است که برای ثبت و نگهداری اطلاعات استفاده می‌شود. در واقع یک فناوری است که با ثبت غیرمتمرکز داده ها باعث بالا رفتن امنیت نگه‌داری آنها می شود. اما باید دید که چه چیزی باعث شد این فناوری بوجود بیاید و اصلا چرا نیاز به این فناوری احساس شد تا سبب پیدایش آن شود.

برای جواب دادن به این سوالات باید به گذشته معاملات انسان نگاهی بیندازیم. بشر همواره سعی داشته زندگی خود را توسعه دهد و از انواع روش ها برای تداوم حیات خود بهره برده است. انسان‌ها در ابتدا برای بهره گیری از مواد لازم برای زندگی روزمره اوصولا خودشان آن را تولید می‌کردند ولی این از عهده همه خارج است که بتوانند تمام مواد لازم برای زندگی را خودشان تهیه کنند این بود که مبادله کالا به کالا شکل گرفت و افراد به این شکل نیاز خود را با مبادله کالا تامین می‌کردند. با گذشت زمان و توسعه زندگی انسان‌ها روش کالا به کالا چاره ساز نبود و نیاز به استفاده از راه دیگری بود که با تعیین ارزش کالا بتوان آن را مبادله کرد و این امر باعث پیدایش پول شد. با پیدایش فلزات گران بها مثل طلا و نقره، سکه نیز رایج شد و برای معاملات بسیار مورد توجه قرار گرفت و تجارت را رونق داد. این مسئله باعث پیدایش حرفه صرافی شد.

کم کم پول کاغذی نیز به دلیل مزایایی از قبیل حمل و نقل آسان‌تر به وجود آمد و استفاده از آن بسیار رایج شد. با توجه به نقشی که پول در بازارهای اقتصادی پیدا کرده بود نیاز به سیستم مالی که بتواند پول را مدیریت کند و اقتصاد را توسعه دهد احساس می شد و این نیاز باعث ایجاد مکان‌هایی شد که وظیفه مدیریت پول و حفظ و نگهداری و جلوگیری از خطرات نقل و انتقال پول را داشتند.

به این ترتیب اولین بانک‌ها تاسیس شدند. امروزه نیز سیستم بانکداری همچنان پابرجاست و در توسعه اقتصاد کشورها نقش اساسی دارد. هر چند این سیستم بسیار مدرن و تاثیر گذار در اقتصاد است، اما در سال‌های اخیر شاهد اختلاس‌ها و پولشویی‌های زیادی در اکثر نقاط دنیا بوده‌ایم.

بسیاری معتقد هستند علت این اتفاقات تمرکز اطلاعات در یک سازمان است و مثلا تمامی اطلاعات و تراکنش‌های مالی در اختیار بانک مرکزی است و همین مسئله باعث فساد مالی، غیرقابل برگشت بودن در صورت حذف یا حمله سایبری و آسیب‌های دیگر می‌شود. اینجاست که بلاکچین بیشتر خودش را نشان می دهد و به عنوان یک راهی برای ثبت اطلاعات و نگه‌داری آنها به صورت امن مطرح می شود. اما چگونه ؟ چطور می توان با استفاده از فناوری بلاکچین اطلاعات را به صورت امن ذخیره کرد؟ در ادامه با مفاهیم بیشتری از این فناوری آشنا خواهیم شد.

بلاکچین چگونه کار می کند؟

در بلاکچین سه مفهوم اصلی وجود دارد:

بلوک‌ها(blocks)

گره‌ها(Nodes)

 ماینرها(Miners)

• بلوک‌

بلوک‌ها تکه‌های دیجیتالی هستند که سه عنصر را در خود نگه می دارد: داده که همان اطلاعات شخصی است که در  تراکنش‌ها شرکت می‌کند، هش یا همان کد منحصر به فرد بلوک و هش بلوک قبلی.

• گره

هر کامپیوتر یا سیستمی که به شبکه متصل می شود به اصطلاح گره یا node نامیده می‌شود و  تمام اطلاعات بلاکچین را دریافت می کند.

• ماینر

ماینر به معنای استخراج کننده می‌باشد و فرآیندی که طی آن یک بلوک ایجاد و اضافه می‌شود و مورد تایید سایر بلوک ها قرار می‌گیرد mining یا استخراج می‌گویند. ماینرها برای اضافه شدن یک بلوک به بلاکچین محاسبات ریاضی پیچیده‌ای را باید انجام بدهند. هر کدام از ماینرها که بتواند سریعتر این کار را انجام دهد و بلوک را وارد زنجیره کند پاداش یا همان بیت کوین می‌گیرد.

بیت کوین نوعی پول است که می توانید با آن خرید کنید و دارای ارزش است و اولین ارزدیجیتال است که ایجاد شد تا به عنوان پاداش به افراد شرکت کننده در بلاکچین داده شود. البته در حال حاضر علاوه بر بیت کوین، ارزهای دیجیتال دیگری نیز وجود دارد.

آشنایی با برنامه نویسی بلاکچین

برای ایجاد شبکه های بلوکی که قرار است به صورت زنجیروار به هم متصل باشند نیاز به زبان برنامه نویسی داریم. در واقع برنامه نویسی بخش اصلی و جدایی ناپذیر ایجاد یک بلاکچین و توسعه آن است و هر صنعتی که در بستر بلاکچین شکل بگیرد را شامل می‌شود.

برای کدنویسی بلاک‌ها باید زبان برنامه‌نویسی بلد باشید ولی زبان برنامه نویسی خاصی وجود ندارد. بسته به هدف برنامه‌ای که قرار است نوشته شود می توان از زبان‌های برنامه نویسی مختلفی استفاده کرد .البته برخی از زبان های برنامه نویسی مطرح تر از سایر زبان‌هاست .

C++، Python،  JavaScript، Java،Solidity  برخی از رایج‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی بلاکچین به شمار می‌روند.

شما برای اینکه بتوانید برنامه نویسی بلاکچین انجام دهید حتما باید با توجه به هدف خود یک یا چند زبان برنامه نویسی را یاد بگیرید و بر آن تسلط داشته باشید. مثلا برای نوشتن قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم زبان Solidity مناسب است. شما باید حوزه فعالیت خود را انتخاب کنید و طبق آن زبان برنامه نویسی مناسب را نیز انتخاب کنید. از آنجایی که در بلاکچین امنیت حرف اول را می‌زند باید برنامه طوری نوشته شود که بتواند درخواست‌های متعددی را پشتیبانی کند هر گونه ضعفی در برنامه امنیت شبکه را به خطر می‌اندازد و چون در سطح وسیعی اجرا می‌شود باعث آسیب‌های جدی می‌شود.  

• برخی مفاهیم اصلی برنامه نویسی بلاکچین
• دفتر کل توزیع شده(Distributed Ledger):  دفتر کل توزیع شده یک پایگاه داده است که اطلاعات ثبت شده در آن توسط هر شرکت کننده به روزرسانی می شود. به هر شرکت کننده Node یا گره گفته می شود. هر گره اطلاعات گره‌های دیگر را نیز دارد و با از بین رفتن یگ گره آسیبی به شبکه نمی رسد چون این اطلاعات در گره های دیگر نیز وجود دارد.
• قرار داد هوشمند (Smart Contract): قرار داد هوشمند یک کد برنامه نویسی شده است که در بستر بلاکچین پیاده سازی می شود و روی تمام گره ها ثبت می‌شود. و برنامه نویس یا مشتری نمی تواند آن را دستکاری یا برهم بزند و به موقع اجرا می‌شود و هر دو طرف را موظف به رعایت وظایف خود می کند. در آینده ای نه چندان دور تمام قرار دادها که در دنیای واقعی می بندیم در بستر بلاکچین پیاده سازی خواهد شد.
• برنامه های غیرمتمرکز(Dapp): برنامه هایی که در بستر بلاکچین اجرا می شود به اصطلاح برنامه‌های غیرمتمرکز نامیده می‌شوند. با قراردادهای هوشمند در حقیقت Dapp می‌سازیم. علت نامگذاری این برنامه‌ها به برنامه‌های غیرمتمرکز این است که چون در اختیار سازمان یا شخص خاصی نیست بدون چون و چرا اجرا می‌شود و کسی نمی‌تواند قرارداد خود را زیرپا بگذارد. اگر بلاکچین وارد قراردادهای بین‌المللی شود خواهیم دید که مشکلاتی که در حال حاضر به علت تخلف طرفین قرار داد وجود دارد و از اجرای قرارداد سرپیچی می‌کنند از بین خواهد رفت چون قراردادی که در بستر بلاکچین نوشته شود دیگر قابل توقف نیست و تحت هر شرایطی اجرا خواهد شد. 
• رمزنگاری در بیت کوین: از آنجایی که اطلاعات ثبت شده در بستر بلاکچین در اختیار تمام شرکت کننده‌ها می باشد باید رمزنگاری شود تا کسی از محتوای آن اطلاع نداشته باشد. در این رمز نگاری دو نکته مهم وجود دارد 1- امضای دیجیتال 2- اثر انگشت دیجیتال. برای رمزنگاری هم از هش استفاده می‌کنیم. هش تابعی است که رمزنگاری را یکطرفه انجام میدهد و نمی توان آن را به حالت قبل برگرداند. از این رو امکان شکستن رمز وجود ندارد. 
• راه‌اندازی ICO: ico همان عرضه اولیه سکه است. در واقع روشی است برای جمع‌آوری سرمایه برای راه اندازی پروژه‌های بلاکچین، با راه‌اندازی ico شما یک رمز خواهید داشت و اگر پروژه مورد توجه قرار بگیرد و رشد کند ارزش رمز شما نیز زیاد می شود و می توانید با فروش آن سود کنید. 

در اینجا برخی از مفاهیم اصلی را در زبان برنامه نویسی بلاکچین بری شما بیان کردیم. البته این مفاهیم خیلی بیشتر است و بررسی بیشتر آن در این مقاله ممکن نیست.

سخن پایانی

فناوری بلاکچین در آینده‌ای نه چندان دور تحولات بزرگی را در تمام صنایع به وجود خواهد آورد. این فناوری یک روش برای ثبت اطلاعات در یک پایگاه همگانی است که در بستر بلاکچین یعنی بلوک‌های زنجیره‌ای اجرا می‌شود. به علت توزیع غیرمتمرکز داده‌ها امنیت شبکه بسیار بالا می رود چرا که اطلاعات در اختیار همه اعضا بلاکچین است نه در اختیار یک سازمان و شخص بخصوص، به همین علت امکان هر گونه تخلفی از بین می رود و اطلاعات به صورت شفاف در اختیار همه اعضا می‌باشد. برنامه‌نویسی بلاکچین ابزاری است برای پیاده سازی شبکه های مبتنی بر بلاکچین. اگر قصد یادگیری بلاکچین را دارید از امروز شروع کنید و با تعیین هدف خود، زبان مناسب تر درآن زمینه را انتخاب و به آن تسلط پیدا کنید، با توجه به نیازی که امروزه به این فناوری احساس می‌شود مطمئن باشید که در صورت یادگیری برنامه نویسی بلاکچین گام موثری برای آینده خود برداشته اید.